Không chỉ là tự động hóa
Khi nhắc đến tác động của AI đối với công việc, nhiều người nghĩ ngay đến tự động hóa. Tuy nhiên, tại các thị trường mới nổi, ứng dụng của AI còn rộng hơn và sâu hơn rất nhiều. AI đã vượt qua giai đoạn chỉ thay thế sức lao động con người. Nó đang tạo ra những khả năng phát triển và hiệu quả mới mà trước đây không thể tưởng tượng được.
Ví dụ, trong lĩnh vực y tế, nhiều startup AI đã chứng minh khả năng tự động tổng hợp kết quả xét nghiệm, thông tin kê đơn và ghi chú từ bác sĩ, giúp tạo ra một bức tranh tổng quan về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân hiển thị trên các màn hình LED hiện đại trong bệnh viện. Điều này không chỉ cải thiện chẩn đoán, điều trị mà còn cho phép nhân viên y tế dành nhiều thời gian hơn với bệnh nhân.
Những thay đổi cũng diễn ra ở cấp độ ngành, nơi các đối thủ phi truyền thống đang cạnh tranh với các nhà cung cấp dịch vụ y tế truyền thống. Ví dụ, Apple sử dụng dữ liệu thu thập hàng ngày từ người dùng để tạo ra hồ sơ sức khỏe di động cho họ. Điều này giúp mang lại kết quả sức khỏe tốt hơn, đặc biệt có lợi cho các thị trường mới nổi khi giúp giảm chi phí và tối ưu hóa nguồn lực y tế vốn khan hiếm như nhân viên y tế. Theo Accenture, AI có thể đóng góp tới 957 tỷ USD vào tổng giá trị gia tăng của nền kinh tế Việt Nam vào năm 2035 nhờ tăng cường năng suất và tạo ra nhiều cơ hội kinh tế mới. Các thị trường mới nổi khác cũng đang nhanh chóng triển khai AI ở cấp độ quốc gia, ngành công nghiệp và tổ chức.
Liệu có nên đón nhận AI?
Đối với các tổ chức, AI mang lại tiềm năng phát triển hiệu quả hơn, giảm chi phí vận hành và cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng. Theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới về tương lai công việc, gần 85% nhà tuyển dụng ở Việt Nam coi AI là cơ hội tạo ra việc làm mới trong vòng 1-5 năm tới và nâng cao chất lượng các vai trò hiện có.
Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn nhất là khoảng cách kỹ năng. AI đòi hỏi trình độ ngôn ngữ, hiểu biết về dữ liệu và kỹ năng phân tích cao – những kỹ năng chưa phổ biến trong lực lượng lao động hiện tại. Các tổ chức tại các thị trường mới nổi cần đầu tư vào chương trình đào tạo và nâng cao kỹ năng cho đội ngũ của mình. Chính phủ có thể hỗ trợ thông qua các biện pháp tài chính và phi tài chính.
Khi AI ngày càng tích hợp vào cuộc sống, các vấn đề đạo đức và quyền riêng tư dữ liệu sẽ trở nên quan trọng hơn. Chiến lược Quốc gia về AI của NITI Aayog nhấn mạnh sự cần thiết của tính công bằng, trách nhiệm và minh bạch trong việc xử lý dữ liệu khách hàng. Điều này buộc các tổ chức phải xây dựng chính sách quản trị dữ liệu rõ ràng để tuân thủ quy định và đảm bảo ứng dụng AI có đạo đức, công bằng và không phân biệt đối xử. Phát triển AI có đạo đức không chỉ giúp tránh rủi ro mà còn củng cố niềm tin của các bên liên quan.
Tương lai công việc trong kỷ nguyên AI
AI không chỉ định hình lại cách chúng ta làm việc mà còn tái định nghĩa khái niệm về công việc. Tương lai của công việc tại Việt Nam và các thị trường mới nổi khác đòi hỏi sự cân bằng giữa việc tận dụng khả năng của AI và phát huy những phẩm chất độc đáo của con người. Quá trình chuyển đổi này không chỉ là vấn đề công nghệ mà còn là việc chuẩn bị con người và tổ chức để phát triển trong kỷ nguyên mới.
Nhu cầu về các vai trò như phân tích dữ liệu, huấn luyện AI, chuyên gia an ninh mạng, tư vấn đạo đức AI, và chuyên gia tự động hóa quy trình robot ngày càng tăng. Ngay cả các vai trò truyền thống như marketing, tài chính và vận hành cũng đang phát triển để kết hợp với các nhiệm vụ liên quan đến AI, tạo ra các hồ sơ công việc lai kết hợp giữa chuyên môn cốt lõi và kỹ năng AI.
Tương lai của AI?
Cuộc cách mạng AI không thể ngăn cản, giống như cuộc cách mạng internet trước đây. Thay vì phản đối, chúng ta nên chào đón và định hướng nó. Tương lai công việc tại các thị trường mới nổi đòi hỏi phải có một lộ trình hợp tác để áp dụng AI một cách có trách nhiệm – một lộ trình kết hợp công nghệ với mục tiêu dài hạn và bao gồm mọi bên liên quan, đặc biệt là con người.
Nguồn: Times of India